اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوزه‌های آبخیز مهارلو در استان فارس با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و مدل تصمیم‌گیری VIKOR

نویسندگان

  • حمیدرضا پورقاسمی استادیار بخش مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شیراز
  • مهدیس امیری دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شیراز
چکیده مقاله:

هدف از تحقیق حاضر، اولویت‏بندی مکانی سیل‏خیزی زیرحوزه‏های آبخیز مهارلو با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و مدل تصمیم‏گیری VIKOR است. به این منظور، 13 پارامتر مورفومتری شامل درجۀ شیب، تراکم زهکشی، فراوانی آبراهه، ثابت‌نگه‌داشت آبراهه، بافت زهکشی، عدد ناهمواری، ضریب گردی، ضریب فشردگی، نسبت ناهمواری، طول جریان، ضریب فرم، ضریب کشیدگی و ضریب شکل و یک پارامتر اقلیم شامل بارندگی انتخاب شد. برای تعیین وزن پارامترها از مدل فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) استفاده شد‌. نتایج وزن‏دهی پارامتر‏ها با استفاده از مدل AHP نشان داد پارامترهای مورفومتری درجۀ شیب و تراکم زهکشی و پارامتر اقلیمی بارندگی به‏ترتیب با مقدار (206/0، 165/0 و 134/0) بیشترین وزن و تأثیر را در رخ‏داد سیل منطقۀ مطالعه‌شده داشتند، در حالی ‏که کمترین وزن و در پی آن حداقل تأثیر مربوط به ضریب شکل (012/0) بود. همچنین، به‏منظور اولویت‏بندی 53 زیرحوضۀ آبخیز مهارلو از مدل تصمیم‏گیری VIKOR استفاده شد. نتایج نشان داد زیرحوزۀ 34 براساس اولویت‏بندی سیل‏خیزی رتبۀ اول (082/0) ، زیرحوضۀ 31 رتبۀ دوم (110/0) و زیرحوضۀ 12 رتبۀ سوم (129/0) را به‏ خود اختصاص داده‏اند که باید برای انجام عملیات مدیریتی در اولویت قرار گیرند، در حالی ‏که زیرحوضۀ 42 آخرین رتبه [1] را در اولویت‏بندی سیل‏خیزی داشت‌ که بیان‌کنندۀ حساسیت بسیار کم آن به وقوع سیل است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اولویتبندی زیرحوزههای آبخیز جهت اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز دریان سمنان)

حوزۀ آبخیز یک واحد ایده‌آل برای مدیریت منابع طبیعی و همچنین تعدیل تأثیر ناهنجاری طبیعی برای دستیابی به توسعۀ پایدار است. شرط اول کنترل عوامل فرسایشی و بهبود وضعیت بحرانی یک حوزۀ آبخیز، شناسایی مناطق و زیرحوزه‌های با وضعیت بحرانی‌تر و اولویت‌بندی آن‌ها است تا در صورت اجرای عملیات کنترلی، مناطق دارای اولویت‌های بالاتر بیشتر مد نظر قرار گرفته و برنامه‌های حفاظتی در این قبیل مناطق متمرکز ‌شوند. هدف...

متن کامل

بررسی فرسایش در حوضه‎ی‌ آبخیز رودخانه‎ی شورفدامی (استان فارس) با استفاده از مدل آنتروپی

فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین عواملی است که سالانه بخش وسیعی از اراضی کشور ایران را تهدید می‌کند و کیفیت زمین‌های کشاورزی و مراتع را کاهش داده یا از بین می‌برد، به‎همین دلیل پرداختن به مسئله‎ی فرسایش و ارائه‎ی راهکارهای مدیریتی برای جلوگیری یا کاهش آثار منفی آن ، از اهمّیّت شایانی برخوردار است. این پژوهش به بررسی میزان فرسایش و شناسایی عوامل مؤثّر بر آن، در حوضه‎ی آبخیز رود شور فدامی می‌پردازد. روش ت...

متن کامل

ارزیابی و پهنه‌بندی خطر ریزش با استفاده از مدل VIKOR (مطالعه موردی: حوضه آبخیز

ناپایداری دامنه­ها و ریزش­ها از خطرات اصلی در مناطق کوهستانی است. حوضه آبخیز آق لاقان چای با داشتن چهره کوهستانی و با توجه به وضعیت زمین شناسی، لیتولوژی و اقلیمی، عمده شرایط لازم جهت شکل گیری حرکات ریزشی را دارد. این پدیده همه ساله موجب به مناطق مسکونی، تخریب راه ارتباطی و رسوب­زایی گسترده و پر شدن مخزن سد یامچی و بستر رودخانه از رسوب می­شود. بنابراین هدف تحقیق حاضر تهیه نقشه پهنه­بندی خطر ریزش...

متن کامل

بررسی ارتباط بین خشکسالی‌های آب‌شناسی و هواشناسی حوزه آبخیز مهارلو، استان فارس

هدف از پژوهش حاضر، بررسی روند ارتباط بین خشکسالی آب­شناسی و هواشناسی حوزه آبخیز مهارلو در استان فارس است. در این تحقیق، به‌منظور ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیکی از شاخص استاندارد سطح آب (SWI) و از آمار آب‌های زیرزمینی 60 چاه پیزومتری با طول دوره زمانی مشترک 15 ساله (1392-1378) و برای ارزیابی خشکسالی هواشناسی، از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) استفاده شد و از آمار 18 ایستگاه باران‌سنجی حوزه آبخیز مها...

متن کامل

پهنهبندی گیاه دارویی Teucrium polium L. در رویشگاههای مختلف حوضه آبخیز مهارلو استان فارس

بسیاری از گونه‌های دارویی که در عرصه‌های طبیعی پراکنش دارند به ‌دلیل بهره‌برداری‌ بی‌رویه در معرض تخریب قرار گرفته و برای جلوگیری از این پدیده، کشت و اهلی‌کردن آنها ضرورت دارد که آن هم بدون اطلاع از عوامل اکولوژیک مؤثر در پراکنش آنها در زیستگاه‌های طبیعی میسر نیست. پس از جمع‌آوری اطلاعات موجود در مورد پراکنش گونه‌ گیاهی Teucrium polium در شرایط مختلف رویشگاهی حوضه آبخیز مهارلو، 3 ناحیه...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 3

صفحات  813- 827

تاریخ انتشار 2018-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023